Sagan af Sveini.

Sveinn (skáldað nafn) var á átjánda ári þegar hann kemur fyrst til meðferðar í Götusmiðjuna sem var hið besta mál miðað við stöðuna á honum þá. Sveinn var búinn að misnota hina ýmsu vímugjafa í nokkur ár og var orðin mjög tilfinninga og líkamlega þjáður af vímuefnanotkun og átröskun hjálpaði ekki. Hann hafði búið á götunni meira og minna í nokkur ár fyrir utan sex mánaðar tímabil sem hann bjó hjá fullorðnum manni sem sá honum 16 ára gömlum fyrir vímuefnum og húsaskjóli í skiptum fyrir kynlíf.

Það er algengt með börnin okkar sem enda á götunni að þau selji sig til að lifa af eða skipta á kynlífi og húsaskjóli. Einnig eru þau öll komin á kaf í afbrotaheiminn þar sem þau eru iðurlega misnotuð á ýmsa vegu. Oftast er það svo að börnin sem velja að búa á götunni eru að flýja ömurlegt ástand heima fyrir eða búin að koma sér út úr húsi vegna vímuefnaneyslu og afbrota.

Sveinn missti annað foreldri sitt ungur og hitt misnotaði hann og sistkyni hans. Hann var svo“alin” upp af fósturforeldrum sem voru kannski ekki þeir hæfustu í hlutverkið vegna drykkju. Sveinn var vistaður í Götusmiðjunni á vegum Barnaverndar RVK eins og öll börn undir 18 ára aldri sem koma frá RVK.

Sveinn varð 18 ára í meðferðinni og við það slitnuðu öll tengsl hans við Barnavernd RVK og málin færðust yfir á Féló í RVK. Þá skilgreindur sem fullorðinn maður og átti að bjarga sér sjálfur eins og aðrir nema hvað Sveinn var engan vegin fær um það.

Fljótlega í meðferðinni kemur í ljós að hann á við geðræn vandamál að stríða ofan í allt annað sem hann var að kljást við. Geðveilan kom ekki í ljós fyrr en víman rann af honum.

Eftir kast sem Sveinn fékk í meðferðinni fer hann inní geðbatteríið og fær greiningu og lyf sem áttu að hjálpa honum sem þau og gerðu.

Hann kemur aftur í Götusmiðjuna til að klára meðferðina sem hann gerir eftir 12 mánaða vist. Sveinn er jákvæður, glaður og er orðinn spenntur að takast á við lífið þarna úti og búin að skrá sig í nám og tilbúinn til þess að okkar mati. En þá fyrst byrjar bullið endalausa. Eltingaleikur við félagsráðgjafa eftir félagsráðgjafa en það var á þessum tíma stöðugt verið að færa málið hans milli borða en í upphafi meðferðar var öllum hjá Barnavernd og Féló fyllilega ljóst að hann væri það illa staddur félagslega að gatan beið hans ef ekkert yrði að gert.

Þá kom getuleysi Féló og borgarinnar berlega í ljós í þessum málum því niðurstaða var eftir allan eltingarleikinn að senda hann á áfangaheimili þrátt fyrir hávær síendurtekin mótmæli okkar í Götusmiðjunni. Þar sem Sveinn átti við geðræn vandamál að stríða þurfti hann og þarf meiri og þéttari þjónustu en ella.

Reynslan hefur kennt okkur að hefðbundin áfangaheimili henta engan vegin þessu unga fólki sökum þess hvað það er lítil þjónusta til staðar. Enda eru þessi áfangaheimili ekki hugsuð fyrir ungmenni en þau eru ítrekað sett þar niður þrátt fyrir að þau séu hugsuð fyrir fullorðið og meira sjálfbjarga fólk.

En Féló RVK í úrræðaleysi sínu setur hann samt á áfangaheimilið og hann endar í herbergi með fullorðnum manni sem er í bullandi neyslu. Sveinn flýr út á götu í óttakasti undan herbergisfélaganum og hættir að taka lyfin sín og endar fljótlega aftur inná geðdeild í mjög slæmu ástandi. Geðlæknir þar sækir um að hann fái að koma aftur til meðferðina hjá Götusmiðjunni eftir að hann var búin að lenda honum í annað sinn með lyfjum.

Rúmum þremur árum síðar er Sveinn orðinn 21 árs gamall og er enn hjá Götusmiðjunni að bíða eftir að Féló í RVK finni varanlega lausn á húsnæðisvanda þessa flotta stráks svo hann eigi möguleika á farsælu lífi.

Það er lögboðin skilda sveitarfélaga að sjá um eftirfylgni eftir meðferð. Saga Sveins er alls ekkert einsdæmi þegar kemur að því að finna þessum krökkum viðunnandi búsetu. Greinaritari er búinn að tala við flesta ráða-og embættismenn borgarinnar síðastliðin 14 ár sem hafa með félagsmál að gera og rætt þar vanda Sveins og allra hinna ungmennanna sem þurfa hjálp. Jú, við höfum alltaf verið algerlega sammála um það að ástandið sé gersamlega óviðunnandi en Sveinn bíður hér enn, nokkrum árum síðar.

Reynsla Götusmiðjunnar og ég veit fleiri meðferðarstofnanna er að Reykjavíkurborg sem er stærsta og ríkasta sveitarfélagið á landinu stendur sig “by far” langverst af öllum sveitarfélögum landsins í að sinna börnunum okkar út í lífið eftir meðferð. Döpur staðreynd þar sem Reykjavíkurborg er að spara stóra peninga á því að þessir krakkar nái fótfestu í lífinu ef þessi umræða á eingöngu að snúast um peninga eins og gjörðir embættismannana og pólitíkusana sýna.